Het afronden van de middelbare school is een belangrijke mijlpaal in het leven van jongeren.
Het is een spannende tijd. Het geruststellende van de vertrouwde comfortzone zal gaan veranderen. Het loslaten kan echter voelen als afscheid nemen van een vriend. Een deel van de eigen identiteit zal gaan veranderen en dat kan gepaard gaan met vele emoties.
Wirwar van emoties
In het laatste jaar van de middelbare school zitten veel jongeren in een wirwar van emoties en denken aan verwachtingen en plannen voor de toekomst. De meest voorkomende emoties zijn:
- Examenstress
Veel jongeren denken na over het leven na hun schooltijd en tegelijkertijd moet wel eerst nog even het examen gehaald worden. Een spanningsveld waarbij gedachten heen en weer gaan.
- Studiekeuze
Jongeren denken na over een vervolgstudie. Maar ja, welke dan?
Kies je voor een studie waar banen in het verschiet liggen of kies je iets dat echt bij je past?
- Sociale druk
In het laatste jaar willen jongeren vaak voldoen aan sociale verwachtingen. Ze maken zich zorgen over hun imago, vriendschappen en relaties.
- Vriendschappen en afscheid
Het laatste jaar is een tijd van reflectie. Jongeren denken aan de leuke momenten die ze hebben doorgemaakt tijdens hun schooltijd. Het laatste jaar betekent ook afscheid nemen van klasgenoten en vrienden. Jongeren denken na over de waarde van hun vriendschappen en hoe ze contact kunnen houden.
- Onzekerheid
Sommigen denken aan reizen, anderen denken aan werk of verdere studie. De toekomst lijkt opwindend maar jongeren zijn ook vaak onzeker over hun vaardigheden, prestaties en wat de toekomst zal brengen.
- Volwassenheid
Het besef dat jongeren meer verantwoordelijkheid krijgen na de middelbare school kan angst veroorzaken. Ze denken na over zelfstandig wonen, studeren, werken en plannen. Het besef dat ze volwassen worden en meer verantwoordelijkheden krijgen, dringt ineens door.
- Financiële zorgen
Veel jongeren maken zich zorgen over studiekosten en financiële onafhankelijkheid.
Keuzes maken in de wirwar van emoties
Om deze emotionele overgang houvast te geven is het van cruciaal belang om de juiste studiekeuze te maken. Niets in deze periode heeft zoveel impact en is zo pijnlijk als de verkeerde keuze maken. Emoties die er toch al zijn kunnen dan erg uitvergroot worden. Of dat realistisch is of niet, dat is niet van belang, het gebeurt gewoon met alle mentale gevolgen van dien.
Waarom gaat een studiekeuze vaak mis
Het maken van een studiekeuze is voor veel jongeren een uitdagende taak. Er zijn verschillende redenen waarom het vaak misgaat:
- Geen eigen keuze
Jongeren zijn beïnvloedbaar en gaan vaak mee in adviezen en meningen van anderen die redeneren vanuit hun eigen perspectief.
- Verwachting versus realiteit
Jongeren hebben soms een te rooskleurig beeld van bepaalde beroepen, bijna romantisch. Na het kiezen van een studie blijkt de realiteit vaak anders te zijn dan verwacht.
- Onzekerheid over zichzelf
In het algemeen gezegd weten jongeren het gewoon vaak niet. Als ze niet goed weten wie ze zijn, wat ze kunnen en wat ze willen, kan het moeilijk zijn om een passende studie te kiezen.
- Te veel keuze
Dan is er ook nog eens het enorme aanbod van studies. Vooral voor studenten die alle richtingen zouden kunnen inslaan, kan dit een probleem zijn. Ze raken besluiteloos.
- Loopbaan-bewustzijn
Sommige jongeren kiezen een studie op basis van de baankansen of wat anderen adviseren, maar dit kan riskant zijn als er weinig vraag is naar dat specifieke vakgebied. Ze moeten zich realiseren dat huidige baankansen geen garantie zijn voor de toekomst. Het toekomstig beroep mag daarom zeker niet het enige motief zijn voor een studiekeuze. Sterker nog, het is belangrijk om een studiekeuze te maken voor een beroep dat echt bij je past.
Loopbaan-bewustzijn
De volgende aspecten zijn hierin van belang:
- Keuzevrijheid en individuele interesse
Jongeren staan voor de uitdaging om een studie te kiezen die past bij hun interesses en capaciteiten. Ze moeten zich bewust zijn van hun eigen voorkeuren, passies en talenten.
Dit betekent dat ze moeten nadenken over welke vakgebieden hen aanspreken en waar ze enthousiast van worden. Het is belangrijk om niet alleen te kijken naar wat ‘in’ is of wat anderen doen, maar om te ontdekken waar hun hart ligt.
- Arbeidsmarkt en toekomstperspectief
Hoewel individuele interesse belangrijk is, moeten jongeren ook rekening houden met de arbeidsmarkt. Sommige studies leiden tot specifieke beroepen met goede kansen op werk, terwijl andere misschien minder gunstig zijn. Het is verstandig om te onderzoeken welke sectoren groeien en waar vraag naar is. Een balans vinden tussen passie en praktische haalbaarheid is essentieel.
- Informatie verzamelen
Jongeren moeten actief informatie verzamelen over verschillende studierichtingen. Dit kan via gesprekken met mensen die al in het vakgebied werken, het bijwonen van open dagen, het lezen van studiegidsen en online onderzoek. Hoe meer ze weten over de inhoud van een studie, de mogelijke loopbaanpaden en de vereiste vaardigheden, hoe beter ze een weloverwogen keuze kunnen maken.
- Maatschappelijke relevantie
Naast individuele interesses en arbeidsmarktvooruitzichten moeten jongeren ook nadenken over de bredere maatschappelijke impact van hun studiekeuze.
Wat is je visie?
Samenvatting
Kortom, het laatste jaar van de middelbare school is een periode van overgang, reflectie en veel emoties waarin jongeren zich voorbereiden op de volgende fase van hun leven.
Loopbaan-bewustzijn voor jongeren gaat verder dan alleen het kiezen van een studie. Het omvat het begrijpen van zichzelf, de arbeidsmarkt en de bredere samenleving. Het is een belangrijke stap op weg naar een succesvolle en bevredigende loopbaan.
Maak je studiekeuze op basis van je zelfinzicht en je visie.
